31/10/06

Περί Θεού - ΚΑΡΛ ΓΙΑΣΠΕΡΣ (επιλεγμένα αποσπάσματα)

«Συνεχώς αντιλαμβανόμαστε πως ο Θεός δεν είναι αντικείμενο της γνώσης, δεν αποδεικνύεται υποχρεωτικά. Ούτε είναι αντικείμενο των εμπειριών των αισθήσεών μας. Είναι αόρατος. Δεν τόν βλέπει κανείς, αλλά μόνο τον πιστεύει».

«Από πού όμως προέρχεται αυτή η πίστη; Η πηγή της δεν βρίσκεται στα όρια της εγκόσμιας εμπειρίας, αλλά στην ελευθερία του ανθρώπου. Ο άνθρωπος που πραγματικά συνειδητοποιεί την ελευθερία του, αποκτά συνάμα και τη βεβαιότητα του Θεού. Ελευθερία καί Θεός είναι αχώριστα. Γιατί;»

«Είμαι βέβαιος για τούτο: Δεν υπάρχω αφ' εαυτού μου ως ελεύθερο ον, αλλά είμαι δοσμένος στον εαυτό μου ως δώρο. Διότι μπορώ να μην είμαι ο εαυτός μου καί δεν μπορώ να εκβιάσω τον εαυτό μου να είναι ελεύθερος. Όταν είμαι ο αυθεντικός εαυτός μου, είμαι βέβαιος πως δεν είμαι έτσι μέσω του ιδίου του εαυτού μου. Η ύψιστη ελευθερία γνωρίζεται στην απελευθέρωση από τον κόσμο. Και τούτη η ελευθερία είναι ο βαθύτατος δεσμός με την υπέρβαση.»

«Την ελευθερία του ανθρώπου την ονομάζομε επίσης υπόστασή του.»

«Είμαι βέβαιος για τον Θεό κατά το μέτρο της αποφασιστικότητας με την οποία υπάρχω. Η βεβαιότητα αυτή είναι για την υπόστασή μου όχι ένα περιεχόμενο γνώσης, αλλά μια παρουσία

«Αν η βεβαιότητα της ελευθερίας εμπεριέχει τη βεβαιότητα της ύπαρξης του Θεού, τότε υπάρχει μια συνάφεια ανάμεσα στην άρνηση της ελευθερίας και στην άρνηση του Θεού. Αν δεν νοιώθω το θαύμα της εαυτότητάς μου, τότε δεν μού χρειάζεται καμμιά σχέση με τον Θεό, αλλά είμαι ικανοποιημένος με τη φυσική εμπειρική ύπαρξη, με τους πολλούς θεούς και δαίμονες.»

«Και αφ' ετέρου υπάρχει μια συνάφεια ανάμεσα στην παραδοχή μιάς ελευθερίας χωρίς Θεό και στην θεοποίηση του ανθρώπου. Είναι η φαινομενική ελευθερία της αυθαιρεσίας, η οποία νοείται ως η τάχα απόλυτη ανεξαρτησία του "θέλω". Στηρίζομαι στη δική μου δύναμη τού "αυτή είναι η θέλησή μου", και στην αυθάδη παραδοχή του θανάτου. Αλλά αυτή η αυταπάτη, το ότι δηλαδή υπάρχω από μόνος μου, κάνει την ελευθερία να περιπέσει στην αμηχανία της κενότητας. Η άγρια ορμή της αυτοκατάφασης γυρνάει σε απελπισμό, όπου αυτό που είπε ο Κίρκεγκωρ, πως «το να θέλεις απελπισμένα να είσαι ο εαυτός σου και το να θέλεις απελπισμένα να μήν είσαι ο εαυτός σου, καταλήγουν να είναι το ίδιο». Ο Θεός υπάρχει για μένα στον βαθμό που πράγματι γίνομαι ο εαυτός μου, εν ελευθερία. Για την υπόστασή μου δεν είναι μία γνώση, αλλά μία αποκάλυψη

«Με τον φωτισμό της υπόστασής μας ως ελευθερίας, δεν σημαίνει ότι αποδεικνύεται η ύπαρξη του Θεού, παρά είναι σαν να δείχνεται ο τόπος, όπου η βεβαιότητά του καθίσταται δυνατή

«Με καμμιά από τις αποδείξεις περί του Θεού δεν μπορεί η σκέψη να φθάσει στόν σκοπό της, όταν θέλει να εξασφαλίσει υποχρεωτική βεβαιότητα. Αλλά η αποτυχία της σκέψης δεν καταλήγει στο τίποτε. Δείχνει προς αυτό που φανερώνεται στην ανεξάντλητη, συνεχώς ερωτώσα και περιεχοντική συνείδηση περί του Θεού.»

από το βιβλίο του Karl Jaspers "Εισαγωγή στη Φιλοσοφία", μτφρ. από τα Γερμανικά, Χρήστου Μαλεβίτση. Κεφάλαιο "Η Ιδέα του Θεού".

Ο Γιάσπερς επίσης είπε: «Η φιλοσοφία δεν είναι μία γνώση που ισχύει αντικειμενικά, αλλά είναι η συνείδηση του υπάρχειν μέσα στον κόσμο».

*Οι σημειώσεις δικές μου. Απαντούν σε πολλές παρ-εξηγήσεις των περισσοτέρων ανθρώπων επί του θέματος. [ΘΔΓ]