Ποια είναι τα κατά προτεραιότητα καίρια προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας σήμερα; Η κυβέρνηση επιλέγει το «νοικοκύρεμα της οικονομίας», το «εκπαιδευτικό», το «ασφαλιστικό». Είναι η πολιτική της οπτική και στρατηγική. Με βάση αυτήν την εκτίμηση προτεραιοτήτων οργανώνει εγχειρήματα που τα ονομάζει «μεταρρυθμίσεις».
Ο εντοπισμός των προβλημάτων και η ιεραρχική τους αξιολόγηση είναι το ουσιωδέστερο (και συναρπαστικότερο) αντικείμενο της στρατηγικής τέχνης, δηλαδή της πολιτικής ευφυίας. Κυρίως, επειδή ιεραρχική αξιολόγηση δεν σημαίνει μόνο εκτίμηση της σπουδαιότητας των προβλημάτων. Σημαίνει και την οξυδέρκεια της πρόβλεψης: ποιου προβλήματος η λύση, αν προηγηθεί, συμπαρασύρει σχεδόν αυτοματικά και συνεπιφέρει λύσεις αλυσιδωτά εξαρτώμενων προβλημάτων.
Γι’ αυτό και ο κατάλογος των ιεραρχημένων προτεραιοτήτων θα έπρεπε να είναι το πολιτικό πρόγραμμα και η προεκλογική εξαγγελία κάθε κόμματος, το κυρίως στίγμα διαφοροποίησης και ετερότητας. Ιδιαίτερα σήμερα, που οι πολιτικές ιδεολογίες μοιάζουν μόνο ρητορικός αναχρονισμός και οι κοινωνικές στοχεύσεις περίπου εκ των πραγμάτων εξομοιωμένες.
Για τους ίδιους λόγους ο κατάλογος των ιεραρχημένων προβλημάτων θα μπορούσε να είναι η αφορμή ενός πραγματικού (και όχι φενακισμένου) διαλόγου των πολιτών μέσα από τις στήλες μιας αξιόπιστης και αμερόληπτης εφημερίδας. Δείγμα τέτοιας διαλογικής συμβολής θέλει να είναι η σημερινή εδώ επιφυλλίδα.
Κατά την πολιτική μου εκτίμηση, πρώτιστο κατά προτεραιότητα πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας σήμερα είναι το δημογραφικό. Η λογική αυτής της ιεράρχησης φωτίζεται από τη μαθηματική βεβαιότητα ότι, ώς το τέλος του 21ου αιώνα, δηλαδή μέσα σε διάστημα εβδομήντα έως ενενήντα χρόνων από σήμερα (στον κόσμο στον οποίο θα ζήσουν τα σημερινά παιδιά του δημοτικού σχολείου), οι Ελληνες θα είναι μόνο τρία (3) εκατομμύρια! – με ακατάσχετη τη δυναμική της παραπέρα συρρίκνωσης. Τρία εκατομμύρια σε ποια πλέον εδάφη, με τι είδους κρατική υπόσταση, ποιες συνθήκες, άγνωστο.
Η «αισιόδοξη» αντίρρηση είναι ότι ευτυχώς υπάρχουν (και θα εισρέουν συνεχώς) μετανάστες. Αλλά νόμος ιστορικός αδήριτος βεβαιώνει ότι οι μετανάστες αφομοιώνονται μόνο όταν ο πολιτισμός της χώρας υποδοχής (όχι η οικονομία και τεχνολογία) είναι σαφώς δυναμικότερος από τον πολιτισμό των χωρών προέλευσης. Και η «δυναμικότητα» ενός πολιτισμού κρίνεται από την ανταπόκρισή του σε απαιτήσεις ποιότητας της ζωής, «νοήματος» του βίου.
Γι’ αυτό και δεύτερο στην ιεράρχηση προτεραιοτήτων πρόβλημα είναι η εξανάσταση της πολιτιστικής δυναμικής του Ελληνισμού από τον λήθαργο του μεταπρατισμού. Η υπαγωγή κάθε κρατικής δραστηριότητας στη στόχευση ανόδου της κατά κεφαλήν καλλιέργειας, στη μέγιστη κατά το δυνατόν ανάπτυξη γλωσσικής ευαισθησίας, ιστορικής αυτοσυνειδησίας, απαιτήσεων δημιουργίας. Που πολιτικά σημαίνει και μια κατά μέτωπο αντίθεση στον μηδενιστικό, νεοταξικό διεθνισμό του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και στην εθνικιστική καπηλεία της ελληνικότητας από τον ΛΑ.Ο.Σ.
Τρίτο κατά προτεραιότητα (και κατά λογική ακολουθία) πρόβλημα, ο δραστικός κοινωνικός έλεγχος της τηλεόρασης (αξιοποιώντας την πείρα της Δανίας, της Ιρλανδίας, της Φινλανδίας). Αφετηρία, η ριζική αναπροσαρμογή της θεσμικής συγκρότησης και του ρόλου του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου. Να αναχαιτισθεί η απολυταρχική καταδυνάστευση της ενημέρωσης και «ψυχαγωγίας» του πολίτη από την κερδοσκοπική ιδιοτέλεια αντικοινωνικών στοιχείων της αγοράς. Να οργανωθεί θεσμικά η αντίσταση στην εξωραϊσμένη μικρόνοια, στον αισθητικό εκβαρβαρισμό, στη μεθοδική αποδόμηση της αξιοπρέπειας και του αυτοσεβασμού του ανθρώπου.
Τέταρτο πρόβλημα στη διαβάθμιση των ζωτικών της ελληνικής κοινωνίας αναγκών, η αποκατάσταση αξιοκρατίας σε κάθε πτυχή του κρατικού μηχανισμού. Να συσταθούν θεσμοί ελέγχου της ποιότητας, αξιολογικών κρίσεων, διαβάθμισης προσόντων, αποτίμησης της εργατικότητας, της αξιοσύνης, του ήθους. Να λειτουργήσει άμιλλα, δημιουργική φαντασία,, προβολή της αριστείας, αίσθηση τιμής για την ανάληψη ευθύνης. Η αναξιοκρατία είναι συντελεστής ιστορικού αφανισμού μιας κοινωνίας πιο επικίνδυνος και από τη γήρανση του πληθυσμού.
Πέμπτη κατεπείγουσα ανάγκη, η ριζική αλλαγή στη λογική των θεσμών «Δημόσιας Τάξης»: Να περάσουμε από τη λογική καταστολής της αυθαιρεσίας του δικαιώματος, λογική κάθε εγκλήματος, σε μιαν αντίληψη νομικής πρόληψης και οριοθέτησης της αντικοινωνικής συμπεριφοράς, έγκαιρης τιθάσευσης του εγωκεντρικού θράσους. Τότε οι συντεχνιακές διεκδικήσεις με μεθόδους «κοινωνικού κόστους», μεθόδους ομηρίας, εκβιασμών, γκανγκστερικής τρομοκρατίας της πλειοψηφίας διαστέλλονται από τη λογική του «ανταγωνισμού», αντιμετωπίζονται ως σύμπτωμα πολιτικής παθολογίας και νομικής «ύβρεως», η πεζοδρομιακή τους εκδήλωση πατάσσεται ως αυτό που πραγματικά είναι: τρομοκρατία.
Η πέμπτη αυτή προτεραιότητα ανοίγει τον δρόμο για την έκτη σωτηριώδη της ελληνικής κοινωνίας τομή: Την υπό όρους άρση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων. Και μόνο το άκουσμα αυτής της φράσης προκαλεί τρόμο σε κάποια έρμαια του συνδικαλιστικού κοτζαμπασισμού. Αλλά όποιος φοβάται την άρση, δεν έχει παρά να επισκεφθεί το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο και να το συγκρίνει με οποιοδήποτε άλλο δημόσιο νοσοκομείο. Η άνευ όρων μονιμότητα των υπαλλήλων είναι η σχεδόν αποκλειστική αιτία τριτοκοσμικής υπανάπτυξης του ελλαδικού κράτους.
Εβδομη προτεραιότητα, η υπαγωγή της κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος στα ειδεχθή αντικοινωνικά κακουργήματα: Προμήθειες από παραγγελίες του δημοσίου, υπερτιμολογήσεις δημόσιων έργων, παραγραφή οφειλών στο δημόσιο από ποδοσφαιρικές εταιρείες, τηλεοπτικά κανάλια και εφημερίδες, σωρεία υπουργικών συμβούλων, λιμουζίνες με οδηγό σε κάθε ηγεμονίσκο (πρόεδρο και αντιπρόεδρο) κρατικού ιδρύματος και εταιρείες, ασύστολες βουλευτικές απαλλαγές και τα άπειρα ανάλογα της επαρχιωτικής βουλιμίας.
Ογδοη προτεραιότητα, έπειτα από όλα τα παραπάνω: η ριζική αλλαγή θεσμών και λειτουργίας του εκπαιδευτικού στην Ελλάδα συστήματος. Ενατη, η συνταγματικά προδιαγεγραμμένη και νομοθετικά, με μέγιστη αυστηρότητα επιβεβλημένη δημοκρατική (εσωτερική) οργάνωση και λειτουργία των πολιτικών κομμάτων. Δέκατη προτεραιότητα, η κρατική ευθύνη και πρόνοια για την προστασία της γλώσσας – με πρότυπο το γαλλικό ανάλογο.
Μακάρι να άρχιζε γόνιμος διάλογος διαφωνιών και αντιπροτάσεων γι’ αυτήν την ιεράρχηση. Με την επίγνωση ότι το διακύβευμα έχει στενά χρονικά όρια, ασφυκτικά.
